بیوپسی یا نمونهبرداری بافتی یکی از روش‌های دقیق تشخیص پزشکی است که در آن، نمونه‌ای کوچک از بافت بدن برای بررسی‌های میکروسکوپی به آزمایشگاه پاتولوژی ارسال میشود. این روش در تشخیص بیماری‌هایی مانند سرطان، التهاب یا عفونت کاربرد فراوانی دارد و به پزشک کمک می‌کند تا تصمیم درمانی صحیح‌تری اتخاذ کند.
بیوپسی چیست و چرا انجام میشود؟
بیوپسی (Biopsy) روشی تشخیصی است که در آن نمونه‌ای کوچک از بافت یا سلول از بدن گرفته میشود تا در زیر میکروسکوپ بررسی گردد. هدف اصلی بیوپسی، شناسایی دقیق نوع بیماری، شدت آن و گاهی نیز تشخیص سرطان یا سایر بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های التهابی یا خودایمنی است. این روش به پزشک کمک می‌کند تا برنامه درمانی موثرتری برای بیمار طراحی کند. برخلاف برخی آزمایش‌های غیرتهاجمی، بیوپسی اطلاعات دقیقی از ساختار سلولی یا بافتی فراهم می‌کند.
انواع بیوپسی
بیوپسی‌ها به روش‌های مختلفی انجام می‌شوند، از جمله:
- بیوپسی با سوزن نازک (FNA): برای بررسی غدد لنفاوی یا
تیروئید.
- بیوپسی با سوزن ضخیم (Core Needle): برای توده‌های سینه یا کبد.
- بیوپسی جراحی: گاهی لازم است
بخشی از بافت در اتاق عمل برداشته شود.
- بیوپسی پوست: در موارد مشکوک به ضایعات پوستی یا سرطان پوست.
مراحل انجام بیوپسی
بسته به محل بیوپسی، روش انجام میتواند متفاوت باشد. اغلب بیوپسی‌ها تحت بیحسی موضعی و به‌صورت سرپایی انجام می‌شوند. بیمار باید قبل از انجام آزمایش از مصرف داروهای رقیق‌کننده خون خودداری کند. زمان انجام بیوپسی معمولاً بین ۱۵ تا ۳۰ دقیقه است.
جواب بیوپسی چه چیزی را مشخص می‌کند؟
جواب بیوپسی اطلاعات مهمی درباره ماهیت بافت برداشته‌شده می‌دهد. ممکن است نشان دهد که توده خوش‌خیم، بدخیم یا پیش‌سرطانی است. گاهی نیاز به بررسی‌های تکمیلی مانند ایمونوهیستوشیمی (IHC) برای تشخیص دقیق‌تر وجود دارد.
آیا بیوپسی خطر دارد؟
بیوپسی به‌طور کلی ایمن است. عوارض احتمالی آن شامل درد موضعی، خونریزی مختصر یا کبودی است. برخلاف تصور رایج، بیوپسی باعث پخش شدن سرطان نمیشود. این شایعه علمی نیست و شواهد بالینی آن را رد کرده‌اند.
جمع‌بندی
بیوپسی یکی از ابزارهای کلیدی در تشخیص دقیق بیماری‌ها به‌ویژه سرطان است. با انجام بیوپسی، پزشک میتواند نوع بافت، میزان پیشرفت بیماری و روش درمانی مناسب را بهتر تعیین کند. اگر پزشک شما بیوپسی توصیه کرده، با آگاهی از مراحل آن، می‌توانید با اطمینان بیشتری تصمیم‌گیری کنید.
منابع
سوالات متداول درباره بیوپسی
در این بخش به پرسشهای رایج درباره نمونهبرداری بافتی (بیوپسی) پاسخ دادهایم.
بیشتر بیوپسی‌ها با بیحسی موضعی انجام می‌شوند و درد زیادی ندارند. ممکن است پس از آن کمی احساس ناراحتی یا کبودی داشته باشید.
در موارد نادر ممکن است نتایج اشتباه یا نامشخص باشند. در این صورت پزشک ممکن است آزمایش‌های تکمیلی یا تکرار بیوپسی را توصیه کند.
در اغلب موارد، نتیجه بیوپسی طی ۳ تا ۷ روز کاری آماده میشود. موارد خاصی ممکن است زمان بیشتری نیاز داشته باشند.
خیر. این یک باور اشتباه است. بیوپسی باعث گسترش سرطان نمیشود و کاملاً ایمن است.
استراحت نسبی، پرهیز از فشار به محل نمونهبرداری، و توجه به علائم عفونت یا خونریزی غیرطبیعی توصیه میشود.
